Gefopt
Wat is een slipjacht? Frank: “Met het huidige jagen heeft het niets van doen. Het is een moderne variant op de vroegere jacht op vossen. Wordt Frankrijk als bakermat van de jacht achter de meute gezien, in Ierland en Engeland kwam die in het midden van de 19e eeuw tot grote bloei. In Engeland is jagen met honden op een levende vos inmiddels verboden, in Ierland wordt daarover nog volop gediscussieerd.
In ons geval gaat het om de slipjacht, een spel van honden, paarden en ruiters. Alles draait om de honden, de meute. De ruiters jagen letterlijk achter de meute aan, die een reukspoor uitwerkt. De sliptrekker trekt zo’n uur voor de start van een run een spoor met een in vossenurine gedrenkte slip. Bij het uitzetten van de track probeert de sliptrekker de natuurlijke gedragingen van een vos te imiteren. Met lussen, cirkels en haken legt hij een geurpuzzel voor de honden. Dat raadsel moeten ze oplossen. In wezen jagen ze op ‘niets’. De slip is niet meer dan substituut voor de echte prooi, een vos. Natuurlijk krijgen de honden een beloning. Soms is dat pens, bij ons runderlong.”
Hilariteit
Frank, van oorsprong paardrij-instructeur, trad 30 jaar geleden als huntsman bij Jachtvereniging Soestdijk in dienst. Huntsman betekent letterlijk hij die de honden jaagt. En dat doet hij. Naast schoonmaken, voeren, trainen en zich bezighouden met het fokbeleid, gaat hij tijdens de jacht met de meute vooruit. “Ik doe alles met de honden, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Waar denk je dat ik de meeste tijd aan kwijt ben? Aan schoonmaken” geeft hij zelf het antwoord.
Frank houdt zich intensief bezig met de jonge aanwas, met de keuze van de dekreuen, het zuiver houden van de bloedlijnen en de aankoop van honden in Ierland. “In het begin kwamen we echt niet met de beste honden thuis. Er werd daar aan de andere kant van de plas toch wat lacherig over onze slipjachten gedaan. Langzaam is die hilariteit overgegaan in respect en worden we serieus genomen. Ook wij beschikken tegenwoordig over kwalitatief goede honden.”
Puppywalker
Gemiddeld twee keer per jaar wordt er een nest geboren. Acht weken mogen de pups bij de moeder cocoonen, om dan naar puppywalkers te verhuizen voor socialisatie. Na 4 – 5 maanden komt het hele spul terug en begint hun leerschool hier. Dat bouwen we rustig op. Eerst gaan ze aan de lange lijn mee tijdens de training, dan vastgebonden aan een ervaren hond in de jacht. Van lieverlee vergroten we hun vrijheid.
Exercisen
Je hoeft Frank niet goed te kennen om te zien dat deze rustige en vriendelijke man feeling voor dieren heeft. De honden voelen zich in zijn nabijheid senang. Springen tegen hem op, laten zich aaien of toespreken en stralen levenslust uit. Frank kent ze bij naam, allemaal. “Die begint altijd met de eerste twee letters van hun vaders naam.” Hij weet hun aardigheden en eigenaardigheden, begeleidt de jonge aanwas en traint samen met de whippers-ins (assistenten van de huntsman bij de training en de slipjacht) de honden. Tweemaal per week gaan de dieren los mee langs de fiets voor een trainingsrondje, exercisen in jargon.
Donkerbruin geluid
De meeste honden in de meute zijn Kerry Beagles. Van oorsprong Ierse jachthonden die door hun zelfstandige en wat eigenwijze karakter niet veel gebruikt worden. Frank: “Hun moed, goede neus en prachtig diepe geluid maakt ze in onze ogen juist heel geschikt voor de slipjacht. Naast Kerry Beagles hebben we ook Foxhounds, die luisteren wat beter, en een paar Bleu de Cascogne. In het veld leggen die Fransozen het wat snelheid betreft tegen die Kerry Beagles af, maar hun uitstekende neus en indrukwekkende blaf maakt dat tekort meer dan goed. Het loop- en reukvermogen van de honden is belangrijk, hun blaf net zo. Als een hond het spoor gevonden heeft, hoort hij full cry te geven, niet hoog en schreeuwerig, maar diep en donker. Dat horen we graag.”
Topconditie
Waarom alleen slipjachten in herfst en winter? Frank: “Allereerst moet het vee uit de wei zijn en de gewassen van het land. Daarnaast speelt de temperatuur een grote rol. In de zomer is het te warm voor de honden om zo’n krachtsinspanning te leveren; tijdens de top van het jachtseizoen leggen ze gemiddeld 30 – 35 km per jacht af. In totaal zijn er 3 runs, met voor elke run een nieuwe slip en een nieuwe sliptrekker. De sliptrekkers zijn echte atleten, die in full speed de route moeten uitzetten. Wij hebben één bijzondere sliptrekker. Patrick zet in zijn eentje drie runs uit!”
Fikse organisatie
“De jacht vergt ook op organisatorisch gebied de nodige inspanning. Al zijn de landerijen in het najaar kaal, ze automatisch inlijven voor onze jachten is ondenkbaar. Elk jaar opnieuw vragen we de eigenaren om toestemming. Afhankelijk van de streek is dat soms behoorlijk tijdrovend. Neem Zeddam. Daar benaderen we jaarlijks 45 mensen en dan heb ik het over één slipjacht.”
Jachtpaarden
Geen slipjacht zonder ruiters te paard. Waar moet een goed jachtpaard aan voldoen? Frank: “Heel belangrijk: koel in het hoofd zijn. Niet bij het minste of geringste onverwachte beweginkje wegspuiten, dat kunnen we niet hebben. Honden die zo gefixeerd zijn op de ‘buit’ lopen in hun enthousiasme tegen paardenbenen of onder een paard door. Paarden mogen dan niet panikeren, zich dat enigszins stoïcijns laten aanleunen. Daarnaast heeft een jachtpaard moed nodig, geen watervrees hebben, over sloten en langs greppels durven. Er wordt heus wat van de paarden èn van de ruiters gevraagd. Af en toe een hindernisje, het komt allemaal voor.”
Te gast
Wat is voor jou de charme van de slipjacht? Frank: “Het landschap. We rijden door de meest mooie gebieden in Nederland. De vrijheid om met de dieren om te gaan. De goede verzorging, aandacht en opleiding die je geeft, komt volop terug. Het is puur genieten als ze intensief aan het werk zijn, alles goed verloopt en er bij de ‘buit’ een mooie en diepe full cry klinkt. Kicken hoor! Is het voor ons als ruiters telkens opnieuw een belevenis, ook buitenstaanders kijken naar een kleurrijk en levendig schouwspel. Uitwaaierende honden over de velden, galopperende ruiters er achteraan. Rode, groene en zwarte jasjes, schimmels, vossen, bruinen, het is een prachtig plaatje. Negatieve reacties zijn er zelden. We doen er alles aan om die te voorkomen. Discipline staat hoog in ons vaandel. Daarom ook is het karakter van de honden zo belangrijk. Overal waar we komen, zijn we te gast. Als honden, paarden en ruiters zich goed gedragen, mogen we terugkomen en opnieuw een prachtige jacht rijden.”
Toeschouwer zijn
Tussen oktober en einde seizoen, april, zijn meer dan 20 slipjachten gepland. Soms wat verder weg, met regelmaat ook in de Liemers of de Achterhoek.
